Anber-efşân Makamı

c-Dizisi: Rast perdesindeki Bûselik dizisine (Yerinde Nihâvend makamı) Yegâh perdesindeki Bûselik dizisinin (Sultâni Yegâh) eklenmesinden meydana gelmiştir.

Her iki dizinin üst bölgelerinde hem Kürdi, hem de Hicaz dörtlüleri vardır ve her iki çeşni de kullanılır. Bu sûretle makam daha renkli bir hâl alır. Anber-efşân makamını başka bir şekilde de târif edebiliriz: “Herhangi bir perde üzerinde Bûselik makamının icrâsından sonra, bunun bir tam dörtlü pest tarafında Bûselik makamı ile karar verilirse, buna Anber-efşân makamı denir”.

d-Güçlüsü: Başlangıç seyrinde hâkim olan yerinde Nihâvend makamıdır. Bu yüzden Nihâvend makamının güçlüsü olan Nevâ perdesi, Anber-efşân makamının da güçlüsüdür. Bu perde üzerinde Kürdi veya Hicaz çeşnileriyle makamın yarım kararı yapılır.

e-Asma Karar Perdeleri: Çargâh perdesinde Bûselik’li, Kürdi perdesinde Çargâh’lı, Dügâh perdesinde Kürdi’li ve Hicaz’lı, Rast perdesinde Bûselik’li veya Nikriz’li Acem Aşirân perdesinde Çargâh’lı, Hüseyni Aşirân perdesinde Kürdi’li asma kararlar yapılabilir. Ayrıca Nevâ’da Hicaz, Çargâh’da Nikriz kullanılabilir.

f-Donanımı: Nihâvend makamı gibi si ve mi için küçük mücenneb bemolleri donanıma yazılır. Yegâh perdesindeki Bûselik dizisine geçildiğinde gerekli değişiklikler eser içinde gösterilir.

g-Perdelerin T.M.deki isimleri: Pestten tize doğru: Yegâh’da Bûselik dizisi; Yegâh, Hüseyni Aşirân, Acem Aşirân, Rast, Dügâh, Kürdi veya Dik Kürdi, Çargâh veya Nim Hicaz, Nevâ. Rast’ta Bûselik veya Nihâvend dizisi; Rast, Dügâh, Kürdi, Çargâh, Nevâ, Nim Hisar veya Hisar, Acem veya Eviç, Gerdâniye’dir.

h-Yeden’i: Portenin altındaki bakiye diyezli do Kaba Nim Hicaz perdesidir.

ı-Genişlemesi: Makamı meydana getiren iki dizi, Yegâh ve Gerdâniye perdeleri arasında 11 seslik bir seyir alanını kaplar. Bu genel olarak sözlü eserler için kâfi ise de, saz eserleri için yeterli olmayabilir. Bu bakımdan tiz taraftan bir genişleme yapılabilir. Bu da yerinde Nihâvend makamının genişlemesi gibi yapılır. Yâni Gerdâniye perdesi üzerine bir Bûselik beşlisi getirilerek, Nevâ perdesi üzerindeki Hicaz dörtlüsü, Hümâyûn dizisi hâlinde veya yine Nevâ perdesi üzerindeki Kürdi dörtlüsü, Muhayyer’deki Bûselik’le Kürdi dizisi hâlinde uzatılır.

i-Seyir: Yerindeki Nihâvend makamı (Rast’ta Bûselik dizisi) ile Nevâ perdesi civârından seyre başlanır Bu diziyi meydana getiren çeşnilerde asma kararlar da gösterilerek karışık gezinildikten sonra Nevâ perdesinde yarım karar yapılır. Yine karışık gezinilerek Rast perdesine Bûselik çeşnisiyle düşülür ve Rast perdesinde Nihâvend makamı sonra erdirilir. Bu sırada Irak perdesi yeden olarak kullanılır. Nihâyet Yegâh perdesindeki Bûselik dizisine geçilir. Bu dizide de asma kararlar gösterilerek karışık gezinildikten sonra Yegâh perdesinde Bûselik çeşnisiyle yedenli tam karar yapılır.