Rifat Bey (1820-1888)
Rifat Bey 1820 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Sultan II.Mahmud döneminin ünlü tanburilerinde Keçi (Şirin) Arif Ağa, annesi Dede Efendi’nin büyük kızı Hatice Hanım’dır. Dede Efendi’nin torunu, Arif Ada’nın oğlu olması nedeni ile çok küçük yaşında Enderun’a alındı. Enderun’un meşkhanesinde çağının ünlü hocalarından ders alarak ses sanatımızın bütün inceliklerini öğrendi. Kendisinden on bir yaş küçük olan Hacı Arif Bey’le aynı sıralarda arkadaşlık yaptı. Bu iki büyük sanatkar arasında kıskançlık ve rekabet gibi üzücü olayların olduğu söylenir.Enderun’un belli hiyerarşik düzeni içinde düzenli bir şekilde terfi ederek miralaylık (albaylık) rütbesine kadar yükseldi. Sultan II.Mahmud’dan başlayarak beş padişah dönemini yaşadı. Muhasiblik, müezzinbaşılık, Enderun hocalığı, serhanendelik gibi görevlerde bulundu. Muzika-i Hümayun kurulduktan sonra Türk Musikisi bölümünde müdürlük yaptı. 1888 yılında ölen Rifat Bey’in mezarı bilinmiyor.
Çok güzel bir ses fiziğine sahib olan ve güzel bir uslubla okuyan bu değerli bestekar, yaşadığı dönemin en usta hanendesiydi. Mevlevilik tarikatına girerek, dini musiki kültürünü geliştirdi. Buradan aldığı feyiz ve ilhamın etkisi ile ferahnak ve neveser makamlarında iki Mevlevi ayini besteledi. Dini musikimizin diğer formlarında olan tevşih ve ilahiler de bestelemiştir.
XIX. yüzyılın sonlarına doğru geniş bir ilgi görmeye başlayan şarkı bestekarlığında Rifat Bey’in önemli bir yeri vardır. Musikimizin geleneksel kurallarına uymak ve büyük formda eserler vermekle birlikte, Hacı Arif Bey’den sonra bu formu geliştirenlerin başında gelir. Pek güzel şarkılar bestelemesine rağmen bunların çoğu unutulmuştur. Muhayyerkürdi makamını tertip eden de Rıfat Bey’dir. Çok öğrenci yetiştirmiş, bildiğini isteyen herkese öğretmekten çekinmemiştir. Bestekar Leyla Hanım’ın bile, onu yaşlılığında ziyaret ederek birkaç şarkısını geçtiğini, Leyla Hanım’ın oğlu Razi Bey naklediyor.
Bugün elimizde ayin, tevşih, ,ilahi, beste, semai, şarkı, köçekçe olarak iki yüz elli eseri vardır. Bu eserler sözlü musiki eserlerimizin en seçkin eserleri arasındadır.
Dr.M.Nazmi Özalp-Türk Musikisi Tarihi kitabından alınmıştır.
Saba Ey Gonul Aska Cevir Gel Yuzunu
Ussak Mujde Yesillendi Yine Gulistan
Suzinak Rahmeyle Gel Feryadima
Rast Tiri Mujganinla Oldu Sine Mecruh
Muhayyersunbule Ben Nevreside Bir Gulum Vardir
Kurdilihicazkar Gittim Istanbulda Gevher Sulara
Suzinak Aklimi Verdi Hevaya Hali Anbar Bulerin
Rast Ey Suhi Rana Ey Mahi Taban
Sehnaz Zulfune Baktikca Ey Suhi Cihan
Bestenigar Nalei Can Gahi Calan Duymuyor
Ussak Murgi Canan Ciri Sayyadi Firak
Muhayyer Be Hey Zalim Nidersin Sen
Tahir Afitabim Sana Bilmem Ne Oldu
Suzinak Cemiyeti Dil Koymadi Mestane Nigahin
Hicaz Gulseni Husnune Kimler Variyor
Rast Senin Askin Gami Atti Beni
Muhayyer Aglamakdan Dideden Oldi Felek Tabu Feni
Hicaz Kil Terahhum Gayri Ey Reski Melek
Hicazkar Eyle Vaslinla Efendim Behredar
Huseyni Vaslınla Cana Pek Neselendim
Suzinak Sevdigim Lutfeyle Bir Gun Gidelim
Ussak Gun Olur Ey Mehi Nazim Bu Sabahat Da Gecer
Pesendide Olali Endisei Zulfunle Gonlum Serseri
Nihavend Bir Kerre Sorsalar Dertli Halinden
Muhayyer Yarimin Gul Goncasi Var
Suzinak Mavi Gozlum Ne Kadar Dilber Imis
Rast Badi Ahimdir Sana Tesir Eden
Huseyni Ey Gul Yuzune Asik Olan Gulseni Neyler
Ferahnak Ruzu Seb Zarinla Giryan Olmusum
Rast Sivastopol Onunde Yatan Gemiler
Muhayyer Ilahi Bir Mehi Bendesiyim Saye Dahi Olmaz Esi
Saba Dildari Gorup Nagmeyi Sehnaz Edelim
Saba Oldu Gorunce Gonul Divane
Hicazkar Tenhada Bulsam Yari Yan Atsam
Hicazkar Getir Saki Bade Mayei Candir
Yegah Sad Ol Gonul Ki Artik Erdin Demi Visale
Bayatiaraban Dide Pur Nem Dil Esiri Izdirab
Saba Firkatinle Ey Peri Halim Harab
Acembuselik Ey Melcei Nazu Eda
Huseyniasiran Cevru Tekdir Ile Yiktin Bu Dili Gam Haneyi
Rast Almak Dileren Bu Dil Rubayi
Rast Ey Kerem Ferma Sehinsahi Cihan
Ferahfeza Zahmi Mujganinla Gonlum Yaresi
Saba Bezmi Yarda Daima El Baglarim
Bayati Gordugum Gunden Beri Ey Sivekar
Hicazkar Dilhazarin Oldu Husnun Gulseni
Hicazkar Gordum Yine Bir Dilber Mahmuri Nigahi
Huzzam Benmi Sevdim Sade Sen Meh Peykeri
Hicazkar Hasreti Hicrinledir Bicare Dil
Huseyni Pek Arzu Eyler Gormeyi Canim
Acemkurdi Atesi Askin Eseri Var Cigerimde
Nihavend Nari Askinla Senin Ey Nev Civan
Tahir Gonul Tesiri Gamla Nalezendir
Ussak Guldu Ol Gonca Acildi Guller
Nihavend Aman Ey Goncai Nevres Nihalim
Hicaz Ozlerdi Gonul Zevki Demi Kohne Bahari
Hicazkar Sevmez Oldun Ey Peri Efgendeni
Huzzam Misli Yok Bir Suhi Rana
Rast Gamdan Azade Heman Dunyada Bir Meyhanedir
Bayati Lutf Ey Efendim Sen Heman
Nihavend Yarin Bu Kadar Cevri Gelir Midi Hayale
Nihavend Ey Cani Derunum Seni Bu Can Acitmaz
Bayati Bende Oldum Bir Dilbere
Nihavend Acildi Bahcede Guller
Bayatiaraban Bir Yar Sevdim Geldim Goze
Huseyni Ilahi Sahi Iklimi Risaleet
Bayati Bir Dilberi Ranayi Gozum Gordu Bebekte
Muhayyer Takildi Zulfune Akli Suurum
Ferahnak Adlu Asayis Mufevvezdir Yadi Ihsanina
Ferahnak Omrum Efzun Eylesin Rabbul Enam
Ussak Askdir Ey Dil Baisi Secdayi Yar
Ferahfeza Bir Gonca Guldur Ruhsari Ali
Hicaz Hazan Aldi Yine Bagi Cihan
Sevkefza Ey Guzellik Burcunun Mahi Gonul Pirayesi
Muhayyer Saki Icelim Camini Dem Saz Olarak Gel
Hicaz Mujganlarinin Yaresi Isler Cigerimden
Mahur Cek Keman Ebrulerin Ey Sivekar
Ferahfeza Ey Vucudu Devlete Ruhi Revan
Hicazkar Guzeller Icre Mumtazdir
Huseyniasiran Hanceri Gamzenle Sad Pare Kildin
Nihavend Zevki Vuslat Var Iken Isretden Olmam Nese Yab
Hicaz Bahar Oldu Acildi Lale Vu Gul
Hicaz Tifli Nazeninim Unutmam Seni
Neveser Dilber Icre Bi Mesel Dil Cu Musun
Hicaz Nicin Bulbul Figan Eyler Bahar Eyyamidir Simdi
Acemkurdi Menbai Illm Hudasin Ya Muhammed Mustafa
Huzzam Ol Mehin Ussakini Gordum Bu Seb Mehtabda
Huseyniasiran Dilrubalar Mail Azar Imis
Muhayyer Hicrani Gami Yare Biraz Eyle Tahammul
Saba Muptelayi Ask Ile Afetzede Bicareyim
Bestenigar Gucenmezsen Budur Arzi Niyazim
Acemkurdi Sen Sehi Nazik Edasin Ey Peri
Ferahfeza Ey Padisahi Vechi Nur
Muhayyerkurdi Sen Benim Gus Etmiyorsun Sevdigim Feryadimi
Hicaz Gosterir Ebri Sitadan Baska Tab
Tahirbuselik Bir Civana Mail Oldujm
Hicazkar Sislendi Heba Tarfi Cemenzari Nem Aldi
Suzidil Ey Nihali Goncai Bagi Zeka
Buselik Enisu Hem Demim Ahu Mihendir
Ussak Dustum Yine Bir Afeti Meshuri Cihane
Neveser Eya Mahi Muniri Burci Ismet
Muhayyersunbule Ey Guli Nazilk Beden Isve Pesendim
Buselik Sine Hicraninla Ates Dagidir
Saba Firkati Ruyinle Ey Donca Dehen
Ussak Erdi Nevbahar Senlendi Baglar
Kurdilihicazkar Ol Goncanin Etrafini Almis Yine Agyar
Rast Feryad Ediyor Aski Hasretzede Her An
Hicaz Ey Kasi Keman Etmede Askin Beni Nalan
Ferahnak Sen Kasi Siyah Gonlumu Sevdaya Dusurdun
Nevruz Ilahi Haki Payi Mustafa Ya Yuz Suren
Suzinak Soz Olmaz Husnune Sen Bir Buti Ziba
Saba Eyhi Dile Evzai Hayat Cami Safadir
Bayati Ilahi Gubari Payine Almam Cihani Ya Resulallah
Tahir Bir Yosma Taze Hos Hiram
Kurdilihicazkar Vechine Semsiyyeyi Etme Nikab
Bayatiaraban Komaz Asude Hatir Kakulun Sevdasi Insani
Kurdilihicazkar Bu Seb Recayi Dil Ol Dilruba Soylendi
Rast Iltifatin Eyledi Ihya Beni
Evc Atesi Askin Senin Ey Mehlika
Ussak Tutuldu Dami Zulfu Yare Gonlum
Muhayyer Gozden Cemalin Cun Irag Oldu
Sabazemzeme Hayali Yare Degme Girye Dursun
Ussak Ey Dil Yetisir Bagrimi Hun Eyledi Ahin
Neva Lutf Et Efendim Sen Heman
Hicazkar Dil Mail Oldu Husnune
Tarzinevin Baga Azmetmek Icin Ey Fitne Saz
Huseyni Ars Taki Meskenindir Ya Huseyn Ali
Revnaknuma Bir Dilbere Efgendeyim
Rasticedid Ilahi Ya Habiballah Meded Eyle
Huseyni Ey Goncai Nevres Nihal
Rast Ey Padisahi Saltanat Arayi Yegane
İlginizi Çekebilecek Diğer Konular
Henüz yorum yapılmamış.