Şemseddin Ziyâ Bey (1882-1925)

28.06.2017

3.421

Şemseddin Ziya Bey, geçen yüzyılın ünlü devlet adamı, şair, mûsikişinas bilgin bir veziri olan Mahmud Celâleddin Paşa ile, paşanın ikinci eşi Leylâ Hanım’ın oğludur. 1882 yılında Vefa’da babasının konağında doğdu. Galatasaray Sultanisi’ni bitirdikten sonra özel hocalardan ders alarak itina ile yetiştirildi. Fransızca, Arapça, Farsça öğrendi ve genel kültürünü zenginleştirildi. Daha on altı yaşında iken Ertuğrul Süvari Hassa Alayı’nda Sultan II.Abdülhamid’in oğlu şehzade Abdülkadir Efendi’ye emir subaylığı yaptıktan sonra “Hünkâr Yaverliği” rütbesine yükeltildi. Babasının ölümünden sonra ağabeyi Salih Münir Paşa’nın himayesinde saraydaki hizmetinin sürdürdü. Padişahın kızı Refia Sultan’la evlenmek üzere iken, bundan vazgeçerek Raşel adında bir Musevi kızı ile evlendi. Bir yıl kadar süren bu evlilikten çocuğu olmadı ve boşandılar. Bundan sonra mûsikişinas bir kimse olan Fatma İsmet Hanım’la evlendi. İsmet Hanım çok güzel lavta çalardı. Bu evlilik bestekârımız için bir dönüm noktası olmuştur.

Saray’ın resmiyetinden ve teşrifatından bıkan Şemseddin Ziya Bey, bu görevlerinden ve askerlikten ayrılarak önce Ticaret, sonra Nafıa Nezaretine girdi. Burada Nezaret mektupçuluğu ikinci kâtipliğe kadar yükseldi. Son görevi İstanbul vilâyeti mektupçuluğudur. Başarılı hizmetlerden ötürü “Liyakat Nişanı” almıştır. Şemseddin Ziya Bey 1925 yılında çok genç yaşında öldü; Ortaköy Yahyaefendi mezarlığındaki aile mezarlığına gömüldü.

Babasını ısrarı ile keman çalarak mûsiki çalışmalarına başladı. Bir süre uğraşmasına rağmen başarı elde edemedi. Fatma İsmet Hanım’la evlendikten sonra, bu eşinin teşviki ile Tanburi Cemil Bey’den tanbur ve kemençe dersleri aldı; bestekârlık denemeleri yaptı. Eserlerini notaya eşi alırdı. Sanatkâr kişiliğinin gelişmesinde, babasının bir akademi niteliğindeki konağına devam eden sanat ve edebiyat adamlarının büyük etkisi olmuştur. Ağabeyi Atıf Esenbel de Cemil Bey’den lavta ve kemençe dersleri alırdı. Babasının ölümünden sonra mûsiki çalışmalarını yoğunlaştırıldı.

Yakışıklı, kültürlü, terbiyeli, sanatkâr ruhlu ve biraz içe dönük yaratılışlı bir kimse olan sanatkâr aynı zamanda şairdi. Eserlerinin çoğunun sözlerini kendisi yazmıştır. Az yaşadı, az eser verdi. “Bir bestekâr olarak Rahmi Bey, Lemi Atlı’yı andıran, hatırlatan taraflarıyla ağır, hafif, güzel, içli şarkılar besteledi. Eserleri, ölümünden sonra zevcesi İsmet Hanım tarafından bir araya getirilerek bastırılmıştır.

Şemseddin Ziyâ Bey (1882-1925)

[ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç]