Büzürk Makamı

c-Dizisi: Hüseyni perdesindeki Hüseyni beşlisine yerindeki (Dügâh’da) Bûselik beşlisinin veya tam dizinin ve buna Rast perdesinde Çargâh beşlisinin eklenmesinden meydana gelmiştir.

Rast perdesindeki Çargâh beşlisi Batı müziği bakımından Sol Majör’dür. Bunun ilgili minörü olan Mi Minör, yâni Hüseyni Aşirân’daki Bûselik’le (Ruhnüvâz) yakınlığı dolayısıyle Büzürk makamı seyri esnâsında Hüseyni Aşirân perdesinde Bûselik çeşnili asma kararlar yapılır.

d-Güçlüsü: Hüseyni perdesidir. Üzerinde Uşşak veya Hüseyni çeşnisiyle yarım karar yapılır.

e-Asma Karar Perdeleri: Bûselik dizisine geçildiğinde eğer Bûselik tam dizi olarak kullanılıyorsa, Hüseyni perdesinde Kürdi çeşnisiyle, Nevâ perdesinde Bûselik çeşnisiyle, Çargâh perdesinde de Çargâh beşlisiyle asma kararlar yapılabilir. Fakat bu asma kararlarda çok ısrar edilmez. Ayrıca Dügâh perdesinde Bûselik’li ve yedenli, Hüseyni Aşirân perdesinde de belirgin asma kararlar yapılır. Bu, Bûselik Aşirân’a geçkidir ve âdet olmuştur.

f-Donanımı: Donanıma hiçbirşey yazılmaz. Gereken işâretler eser içinde gösterilir. Bâzen de yalnız fa için bakiye diyezi yazılır.

g-Perdelerin T.M.deki isimleri: Rast, Dügâh, Bûselik, Çargâh, Nevâ, Hüseyni, Eviç veya Acem, Gerdâniye, Muhayyer, Tiz Bûselik’tir.

h-Yeden’i: 1.aralıktaki küçük mücenneb diyezli fa Geveşt perdesidir.

ı-Genişlemesi: Büzürk makamı ayrıca genişletilmemiştir.Eğer çok gerekirse Hüseyni perdesindeki Hüseyni beşlisinin dizi hâlinde uzamasından meydana gelen veya yerindeki Bûselik dizisinin tiz taraftan simetrik genişlemesinden elde edilen birkaç ses kullanılabilir. Bununla berâber tiz taraftaki genişleme, makamın kişiliğine aykırı olduğu için yapılmaması daha doğrudur. Pest taraftan makam zaten Hüseyni Aşirân’da Bûselik tarzında uzamıştır.

i-Seyir: Ya Hüseyni perdesindeki Hüseyni beşlisi ile veya yerindeki Bûselik dizisiyle seyre başlanır. Makamı meydana getiren çeşnilerde karışık gezinildikten sonra, güçlü Hüseyni perdesinde Hüseyni veya Uşşak çeşnisiyle yarım karar yapılır. Yine karışık gezinip çeşnilerin birinden diğerine geçilerek ve gerekli asma kararlar da gösterilerek, nihâyet Rast’taki Çargâh beşlisine geçilir ve Rast perdesinde Çargâh çeşnisiyle tam karar yapılır.