Hasan Fehmi Mutel (1885-1964)

29.06.2017

3.782

Hasan Fehmi Mutel 1885 yılında İstanbul’un Beylerbeyi semtinde doğdu. Babası Fatih Medresesi “Ders-i âmlarından” Sadullah Hilmi Efendi’dir.Orta öğreniminden sonra okumadı. İlk gençlik yıllarında, takriben on sekiz on dokuz yaşlarında kendi kendine mûsiki çalışmalarına başladı. Ud, kanun, tanbur, keman ve kemençe gibi sazları çalmayı denedi. Mûsiki alanında belli bir hocası yoktur. Mûsiki-i Osmani’de uzun yıllar icrâkârlık yaptı, dolayısıyla İsmail Hakkı Bey’den yararlandı. Denemiş olduğu sazlar arasında kemençeyi tercih ederek “Kemençeci” olmakla birlikte daha çok bestekâr olarak tanındı. Ruşen Kam’ın verdiği bilgilere göre kudretli bir kemençeci değildi ve monoton bir tavrı vardı.

Beylerbeyi’nde oturan sanatkâr, hayli öğrenci yetiştirmiştir. Ankara Radyosu’nun eski kemençe sanatkârlarından Vedia Tuççekiç bunlar arasında en tanınmış olanıdır. Nazik, terbiyeli, kültürlü bir kimse olan Mutel, 22 Mayıs 1964 tarihinde Beylerbeyi’nde öldü; Nakkaşbaba mezarlığında toprağa verildi.

Bir bestekâr olarak çok eser bestelemiş, eserlerinin bir bölümü unutulmuştur. Besteleri çok yaygınlık kazanamamıştır. Çok kullanılmayan, bestelenmiş eser sayısı az olan makamlardan takımlar hazırlamıştır. Özellikle dilkeşhâveran makamındaki takımı ile tanınmıştır. Muhtelif makamlardan on peşrev, kırk saz semâisi, sirtolar; söz eseri olarak kâr-ı nâtık, beste, aksak semâi, yürük semâi olmak üzere on beş büyük form eseri vardır; geri kalanları şarkı formundadır.

Dr.M.Nazmi Özalp-Türk Musikisi Tarihi kitabından alınmıştır.

Acemkürdi-Pek mustaribim ey güliter zahmı dilimden

Acemkürdi-Vâde-i vaslı yalan söyleme söyle gerçek

Beyâtiaraban-Firakınla yanar sinem

Beyâtiaraban-Tir-i müjgânın gönülde yâresi

Bestenigâr-Lâyık mı gönül sam-i seher

Dilkeşhâveran-Bağ-ı hüsnünde gönül bülbülü nâlehan olur

Dilkeşhâveran-Cânâ seni ben mihri vefa sahibi sandım

Dilkeşhâveran-Gamzen nedem ki çekûp hunfesan olur

Dilkeşhâveran-Gel bezmi meye şevku şetaret ile pürdür

Dilkeşhâveran-Hem aşkım hem ümidim hem de neş’emsin

Dilkeşhâveran Peşrev