Rûy-i Irâk Makamı

c-Dizisi: Yerindeki Segâh makamı dizilerine Irak perdesindeki Hicaz ve Segâh dörtlüsünün eklenmesinden meydana gelmiştir. Makamın tam kararı Irak perdesindeki Irak dörtlüsüyle yapılır. Segâh makamının bütün dizilerini yazmak gereksiz olduğu için, şematik Segâh dizisi diyebileceğimiz bir diziyi yazıyoruz. Ayrıntılar için Segâh makamı’na bakmak gereklidir.

d-Güçlüsü: Segâh makamının güçlüsü Nevâ perdesi, bu makamın da güçlüsüdür.

Not I– Segâh makamının bütün asma kararları Rûy-i Irak makamında da aynen kullanılır. Rûy-i Irak makamı diğer bütün bakımlardan Segâh makamıyla aynıdır. Tek fark tam kararın değişik perdede başka bir çeşni ile yapılmasındadır.

Not II– Kantemiroğlu Kitâbü İlmi’l-Mûsiki Alâ-Vechi’l-Hurufâtadlı eserinde Rûy-i Irak makamını şöyle târif etmektedir: “Segâh perdesinden hareket, idüp tiz ve nerm perdelerde temâm Segâh makamını gösterir. Andan sonra gelüp temâm perdeler ile Irak perdesinde karar kılar”. Kantemiroğlu’nun târifinde “ temâm perdeler ile Irak perdesinde karar kılar” cümlesini kullanması, makamın Irak’daki Hicaz dörtlüsü ile değil, Segâh dörtlüsü ile karar ettiğini gösteriyor. Esâsen Emin Dede’nin Pişrev’i ile Ahmed Avni Konuk’un Rûy-i Irak Âyin’i de Irak perdesinde Segâh dörtlüsüyle karar etmektedir.