Şeref-nümâ Makamı

c-Dizisi: Yerindeki Hicaz ailesini meydana getiren Hümâyûn, Hicaz, Uzzal, Zirgüle’li Hicaz makamlarının dizilerine Hüseyni Aşirân perdesindeki Beyâti ve Yegâh perdesindeki Rast veya Acem’li Rast makamı dizilerinin eklenmesinden meydana gelmiştir. Yegâh perdesindeki Acem’li Rast dizisi daha çok kullanılmıştır.

d-Güçlüsü: Hâkim olan Hicaz cinsine göre, Nevâ veya Hüseyni perdelerinden bir güçlü olur. Bununla berâber, Hicaz makamının güçlüsü olan Nevâ perdesi, güçlü olarak daha çok kullanılmıştır. Genellikle öteki Hicaz cinslerinin güçlüleri asma karar perdesi olarak kullanılır.

e-Asma Karar Perdeleri: Giriş seyrinde Hicaz ailesi makamları hâkim durumdadır. Bu bakımdan Hicaz âilesini meydana getiren makamların asma kararları, Şerefnümâ makamında da geçerlidir. Makamın yarım kararı, genellikle Nevâ perdesinde Rast çeşnisiyle yapıldığına göre, Hüseyni perdesinde Uşşak’lı veya Hicaz’lı, Nevâ perdesindesindeki Bûselik’li asma kararlar kullanılır. Yine Hicaz âilesinin ortak asma karar perdeleri olan Nim Hicaz ve Dik Kürdi perdelerine çeşnisiz, Rast perdesinde ise Nikriz çeşnisi ile asma kararlar yapılır. Dügâh perdesi Hicaz âilesinin karar perdesi olarak, Şeref-nümâ makamında çok önemli bir asma karar perdesidir. Bu perdede Hicaz çeşnisiyle asma karar yapılır ve Hicaz dizileri sonra erdirilir. Hüseyni Aşirân perdesindeki Beyâti ve Yegâh perdesindeki Rast dizilerine geçilince Dügâh perdesinde Bûselik’li veya Rast’lı, Irak perdesinde tam veya eksik Segâh ve Ferahnâk beşlisiyle, yahût Segâh üçlüsüyle Hüseyni Aşirân perdesinde de fazla olmamak şartıyla Uşşak çeşnili asma kararlar yapılır.

f-Donanımı: Hicaz makamı gibidir. Si için bakiye bemolü, fa ve doiçin bakiye diyezi donanıma yazılır. Diğer dizilere geçildiğinde gerekli değişiklikler eser içinde gösterilir.

g-Perdelerin T.M.deki isimleri: Yegâh’da Rast dizisi; Yegâh, Hüseyni Aşirân, Irak, Rast, Dügâh, Bûselik, Çargâh veya Nim Hicaz, Nevâ. Hüseyni Aşirân’da Beyâti dizisi: Hüseyni Aşirân, Irak, Rast, Dügâh, Bûselik, Çargâh, Nevâ, Hüseyni. Yerinde Hicaz dizileri; Dügâh, Dik Kürdi, Nim Hicaz, Nevâ, Hüseyni, Eviç veya Acem, Gerdâniye, Muhayyer’dir.

h-Yeden’i: Portenin altındaki bakiye diyezli do Kaba Nim Hicaz perdesidir.

ı-Genişlemesi: Şeref-nümâ makamı yapısı bakımından oldukça geniş bir seyir alanında sâhip olup aynı zamanda çok dizili bir makam olduğu için ayrıca genişletilmemiştir. Fakat öncelikle saz eserleri için genişlemesi gerekirse, tiz taraftan Hicaz âilesi gibi genişletilebilir.

i-Seyir: Genellikle Hicaz makamından ve Nevâ perdesi civârından seyre başlanır. Hicaz âilesini meydana getiren dizi ve çeşnilerde karışık gezinildikten sonra, güçlü Nevâ perdesinde yarım karar yapılır. Bu arada gerekli yerlerde gereken asma kararlar da gösterilir. Yine karışık gezinilerek Dügâh perdesine kadar inilir ve bu perdede Hicaz âilesi makamları sonra erdirilir. Sonra Hüseyni Aşirân perdesindeki Beyâti dizisinde çok fazla olmamak şartıyla gezinilir ve Yegâh perdesindeki Rast veya Acem’li Rast dizisine geçilir. Daha çok Acem’li Rast dizisi kullanılarak, bu dizide de karışık gezinildikten sonra Yegâh perdesinde Rast çeşnili yedenli tam karar yapılır.