Şive-nümâ Makamı

c-Dizisi: Yerinde Sabâ makamı dizisine (Çargâh’da Zirgüle’li Hicaz dizisi + Sabâ dörtlüsü) Ferahfezâ makamı dizilerinin (Acem Aşirân dizisi + Yegâh’da Bûselik dizisi) eklenmesinden meydana gelmiştir.

d-Güçlüsü: Giriş seyrinde hâkim olan Sabâ makamıdır. Bu bakımdan güçlü, Sabâ makamının güçlüsü olan Çargâh perdesidir. Bu perdede Zirgüle’li Hicaz çeşnili yarım karar yapılır.

e-Asma Karar Perdeleri: Sabâ ve Ferahfezâ makamlarının asma kararları Şive-nümâ makamında da berâberce geçerlidir. Buna göre Sabâ makamının önemli asma kararları olan Segâh ve Rast perdeleri kullanılır. Ferahfezâ makamı dizisi için ise Çargâh perdesinde Çargâh çeşnili, Dügâh perdesinde Kürdi ve Hicaz çeşnili, Rast perdesinde Bûselik çeşnili, Acem Aşirân perdesinde Çargâh çeşnili, Hüseyni Aşirân perdesinde Kürdi çeşnili asma kararlar yapılabilir. Görüldüğü gibi her üç dizinin çakıştığı Dügâh Nevâ arası yani orta bölge, oldukça değişkendir. Dügâh perdesi üzerinde Sabâ, Kürdi, Hicaz olmak üzere üç ayrı çeşni yer alır.

Not: Sabâ ve benzeri makamlarda olduğu gibi, Şive-nümâ makamında da bakiye bemollü re Hicaz ve bakiye bemollü lâ Şehnâz perdeleri biraz dik basılmalıdır.

f-Donanımı: Sabâ makamı gibi, si için koma bemolü, re için bakiye bemolü donanıma yazılır. Diğer dizilere geçildiğinde gerekli değişiklikler eser içinde gösterilir.

g-Perdelerin T.M.deki isimleri: Pestten tize doğru: Yegâh’da Bûselik dizisi; Yegâh, Hüseyni Aşirân, Acem Aşirân, Rast, Dügâh, Kürdi veya Dik Kürdi, Çargâh veya Nim Hicaz, Nevâ. Acem Aşirân dizisi; Acem Aşirân, Rast, Dügâh, Kürdi, Çargâh, Nevâ, Hüseyni, Acem. Yerinde Sabâ dizisi; Dügâh, Segâh, Çargâh, Hicaz, Dik Hisar, Acem, Gerdâniye, Şehnâz, Tiz Segâh, Tiz Çargâh’dır.

h-Yeden’i: Portenin altındaki bakiye diyezli do Kaba Nim Hicaz perdesidir.

ı- Genişlemesi: Şive-nümâ makamı, yapısı gereği oldukça geniş bir seyir alanına sâhip olduğundan, ayrıca genişletilmemiştir.

i-Seyir: Yerindeki Sabâ makamı ile ve güçlü Çargâh perdesi civârından seyre başlanır.Sabâ makamı dizisinde asma kararlar da gösterilerek, karışık gezinildikten sonra, güçlü Çargâh perdesinde Zirgüle’li Hicaz’lı yarım karar yapılır. Yine karışık gezinilerek Dügâh perdesine kadar inilir ve Sabâ makamı sonra erdirilir. Sonra yerindeki Ferahfezâ makamı dizisine geçilir. Bu makamda da asma kararlar gösterilerek karışık gezinildikten sonra, Yegâh perdesindeki Bûselik dizisiyle Yegâh perdesinde yedenli tam karar yapılır.