Sadi Hoşses (1910-1994)

Sadi Hoşses 1910 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Tekirdağ, Antalya, Alanya ağırceza reisliklerinde bulunmuş olan Tahir Mazhar Bey, annesi Huriye Hanım’dır. Babasının Alanya’da ölümü üzerine ailesiyle İstanbul’a geldi. On yaşında ilkokulu bitirdikten sonra “Amel-i Hayat ve Lisan Mektebi” ne devam etti. Okul bitince “Elektrik-Tramvay-Sular İdaresi Kartoteks Dairesi” nde memuriyete başladı. Bir süre sporla uğraşmıştır.
Bulunduğu mahallenin camiinde zaman zaman ezan okurdu. Mûsikiye de bu yüzden bir rastlantı sonucu başladı. Okuduğu bir ezanı bir münasebetle duyan kemâni Reşad Erer, ders almak istediği takdirde çalıştırabileceğini söyleyerek evine davet etti.Böylece sanat çevrelerince yavaş yavaş tanınmaya başladı. Küçük Piyale Câmii imamı ve zâkirbaşısı Şeyh Cemal Efendi, Hâfız Kemal Efendi İstanbul Radyosu’na devam ettiği sıralarda Vecihe Daryal’dan ders aldı.Bugünkü Ankara Radyosu sanatkârları arasına katılınca Refik Fersan, Fahire Fersan, Mesud Cemil, Ruşen Kam gibi belli başlı ustalardan bilgisini ilerletti.

Zamanla mesleğinde ilerleyerek korolar yönetti, stajyerlere ders verdi, ses sanatkârı olarak çalıştı. Yirmi yıllık sanat hayatından sonra 1952 yılında ticaret yapmak amacı ile istifa etti. Bundan sonra zaman zaman programlara katıldı. Son resmi görevi TRT Kurumu Müzik Dairesi Repertuvar Kurulu üyeliği idi. Buradan emekli olduktan sonra İzmir’e yerleşerek 3 Temmuz 1994 tarihinde vefat etti.

Sadi Hoşses, geleneksel ses icrâmızın özelliklerini devam ettirmeye çalışan sanatkârlarımızdan biriydi. Titiz ve duygulu bir uslûbla okurdu. Bestekârlığa sözleri de kendisine ait olan, rast makamındaki “Elâ gözlüm sana billâh can mı dayanır” mısraı ile başlayan şarkısını besteleyerek başladı. Bazı gazete röportajlarına verdiği bilgilere bakılırsa ilk eseri “Bağa girdim ay çıktı” mısraı ile başlayan eseridir. Eserlerinin çoğunun sözleri kendisine aittir. Şarkılarında geleneksel şarkı bestekârlığı kurallarına bağlılığı ile dikkati çeker. Bazılarında ise gazel uslubûna benzeyen yönler vardır. Son eserlerinin eskileri ile aynı çizgide olduğu söylenemez.Elli kadar şarkısı biliniyor.

Dr.M.Nazmi Özalp-Türk Musikisi Tarihi kitabından alınmıştır.

Huzzam Ne Dokmek Istesem Yas Var

Suzinak Ruzi Seb Kan Aglarim Ah Eylerim Ol Mah Icin

Bayatiaraban Baga Girdim Ay Cikti Karsima Bir Yar Cikti

Nikriz Yad Ellerde Kalan Gonul

Bayati Sen Sevde Gonul Deli Divane Desinler

Rast Goz Gordu Gonul Sevdi Seni Ey Yuzu Mahim

Acemkurdi Askin Ile Gunduz Gece Giryanim Efendim

Karcigar Hem Seversin Hem Yanarsin

Hicaz Bir Bakisla Baska Bir Alem Yarattin Sen Bana

Rast Hep Gozyasi Ve Elem Dolmadi Gitti Cilem

Neva Gonul Verdim De Bir Yare

Hicaz Bahar Bakisli Anam

Hicaz Beklerim Yolunu Gozlerim Aglar

Acemkurdi Yazin Meltem Kisin Gunes O Gozler

Rast Ela Gozlum Sana Bilmem Canmi Dayanir

Karcigar Birgun Gelecek Sende Beni Anlayacaksin

Kurdilihicazkar Gecti Omrun Nevbahari Bulbul Olmus

Karcigar Sen Gittin Artik Bu Yerlerin Tadi Kalmadi

Hicazkar Her Dert Gibi Sinede Hicran Da Var

Hicaz Bir Veda Etmeden Gitmeyecektin

Hicaz Dusmusum Yollara Aglar Giderim

Ussak Sofor Destani

Mahur Gel Gel Kacalim El Ele Gun Dogmadan Evvel

Muhayyerkurdi Beklerim Yolunu Gunduz Ve Gece

Mahur Hicrani Acmistir Sinede Yare

Acemkurdi Oyle Bir Zalime Dustumki Niyaz Dinlemiyor

Hicazkar Kaslarin Kara Guzel Gozlerin Yaman Guzel

Kurdilihicazkar Gel Artik Bitsin Bu Hasret Bu Ayrilik

Nikriz Meyhanede Kaldik Bu Gece Oh Mestiz Efendim

Nihavend Aglamakla Inlemekle Omrum Gelip Geciyor

Hicaz Acsam Hicran Dolu Kalbimi Gorsen

Huseyni Suphe Ile Bakma Dostum

Hicaz Karli Daglarimi Astin

Tahirbuselik Alemi Sagar Artik Nese Yok

Hicazkar Nedir Curmum Nedir Soyle

Hicaz Nerede Kiminle Olsanda Yine

Karcigar Hep Guzeller Guzellikler Burada

Hicaz Yalnizim Bahtsizim Bu Alemde Ben

Nihavend Saba Eser Gusuni Terki Murgi Akla Lanedir

Kurdilihicazkar Sarap Mahzende Yillanir

Hicaz O Guzel Gozler Yaslami Doldu

Huzzam Seni Sesisini Gozlerinin Rengini Unutabilsem

Hicaz Gulmedi Su Bahtim Gulmedi Gitti

Nihavend Bir Huzun Var Hazanda

Nihavend Yesil Yesil Gozlerin Yakti Beni Cok Derin

Bayatiaraban Bak Yalvariyor Nalesi Ahimda Rebabin

Hicaz Yaz Olmus Kis Olmus Ve De Bahar

Huzzam Sensiz Geceler Oyle Siyah Oyle Siyahki

Mahur Hulyali Bakislarin Su Gibi Akislarin

Ussak Ne Guzeldi Gunlerim

Kurdilihicazkar Yildizli Semalardaki Hasmet Ne Guzel Sey

Rast Kanimdan Canimdan Daha Sicaksin

Karcigar Hic Sonmeyen Bir Arzudur Sana Olan Hasretim

Hicaz Ne Mumkun Senden Uzak Olmak Sen Olmadan Yasamak

Mahur Gurbet Cekilmez Oldu Yollar Gecilmez Oldu

Hicaz Tak Takistir Gulleri Her Yer Gulsitan Gorunsun

Hicaz Gel Sen Gulun Olayim

Karcigar Ciktik Yine Bu Sabah Gamli Yollara Erken

Hicaz Gozleri Gulunce Gunes Dogardi

Nihavend Gecem Gunduzum Dua Her Sozum

Nihavend Benden Ayrilsanda Yine Gonlum Sendedir

Huzzam Susuz Pinarlara Dondurdun Beni

Karcigar Senin O Yesil Gozlerin Beni Benden Alip Gitti

Ussak Gurbet Elde Yalnizim Hem Bahtsizim

Hicaz Yalniz Kaldi Bu Gonul

Hicaz Gonul Gel Gitme Gurbete