Sultâni Segâh Makamı

c-Dizisi: Yerinde Segâh makamı dizisine, yerinde Müseteâr ve yerinde Şedd-i Arabân (Yegâh’da Zirgüle’li Hicaz) makamı dizilerinin eklenmesinden meydana gelmiştir (Segâh ve Müsteâr dizilerini şematik olarak yazıyoruz.

d-Güçlüsü: Giriş seyrinde hâkim olan Segâh ve Müstear makamlarıdır. Bu bakımdan onların güçlüsü olan Nevâ perdesi Sultâni Segâh makamının birinci mertebe güçlüsüdür. İkinci mertebe güçlü ise, Segâh ve müstear makamlarının karar perdesi olan Segâh perdesidir.

e-Asma Karar Perdeleri: Segâh, Müsetear ve Şedd-i Arabân makamlarının asma karar perdeleri, Sultâni Segâh makamının da asma karar perdeleridir. Ayrıntılı bilgi için bu üç makama bakılmalıdır.

f-Donanımı: Segâh makamının işaretleri olan si ve mi için koma bemolü donanıma yazılır. Şedd-i Arabân dizisine geçilince gerekli değişiklikler eser içinde gösterilir.

g-Perdelerin T.M.deki isimleri: Pestten tize doğru; Şedd-i Arabân dizisi: Yegâh, Kaba Hisar, Irak, Rast, Dügâh, Dik Kürdi veya Kürdi, Nim Hicaz veya Çargâh, Nevâ. Segâh ve Müstear dizileri; Segâh, Çargâh veya Nim Hicaz, Nevâ, Dik Hisar, Eviç veya Acem, Gerdâniye, Sünbüle veya Muhayyer, Tiz Segâh, Tiz Çargâh, Tiz Nevâ’dır.

h-Yeden’i:Portenin altındaki bakiye diyezli do Kaba Nim Hicaz perdesidir.

ı-Genişlemesi: Sultâni Segâh makamı, yapısı gereği oldukça geniş bir seyir alanına sâhip olduğu için ayrıca genişletilmemiştir.

i-Seyir: Segâh makamı ile seyre başlanır. Segâh ve Müstear dizi ve çeşnilerinde asma kararlar da gösterilerek, karışık gezinildikten sonra güçlü Nevâ perdesinde makamın yarım kararı yapılır. Yine karışık gezinilerek Segâh perdesine kadar inilir ve bu perdede Segâh ve Müstear makamları sona erdirilir. Bundan sonra yerindeki Şedd-i Arabân makamına geçilir. Bu dizide de asma kararlar gösterilerek karışık gezinildikten sonra, Yegâh perdesinde Zigüle’li Hicaz çeşnisiyle yedenli tam karar yapılır.